Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος, που χαρακτηρίζεται από έντονη φαγούρα, ερυθρότητα και ξηρότητα του δέρματος. Συνήθως επηρεάζει τα παιδιά, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και συχνά σχετίζεται με άλλες αλλεργικές καταστάσεις, όπως το άσθμα και η ρινίτιδα. Οι ειδικοί της Total Skin, Δρ. Ιωαννίδης Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος & Δερματοχειρουργός και Δρ. Κυπαρισσού, Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος & Χειρουργός Μεταμόσχευσης Μαλλιών, μιλούν για την ατοπική δερματίτιδα.
Τι είναι η ατοπική δερματίτιδα;
Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια χρόνια πάθηση που προκαλεί φαγούρα στο δέρμα, το οποίο γίνεται ξηρό και φολιδωτό. Ουσιαστικά, είναι μια μορφή εσωτερικής αλλεργίας που προκαλεί φαγούρα και έχει την τάση να έρχεται και να φεύγει. Μπορεί να υπάρχει μόνο στην παιδική ηλικία ή να σας επηρεάζει σε όλη σας τη ζωή. Σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα, η ατοπική δερματίτιδα εμφανίζεται με κόκκινα εξανθήματα. Τα άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα μπορεί να εμφανίσουν καφέ, μωβ ή γκρι εξανθήματα.Αίτια ατοπικής δερματίτιδας
Τα αίτια της ατοπικής δερματίτιδας περιλαμβάνουν:- Γενετικοί παράγοντες: Κληρονομική προδιάθεση για αλλεργικές αντιδράσεις και αδυναμία του δέρματος, να διατηρεί την υγρασία και να προστατεύει από ερεθιστικά στοιχεία.
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Εκθέσεις σε αλλεργιογόνα (όπως σκόνη, γύρη, τρίχες ζώων), ρύπους ή αυξημένη υγρασία μπορούν να πυροδοτήσουν ή να επιδεινώσουν την κατάσταση.
- Αλλεργίες: Συσχέτιση με άλλες αλλεργικές παθήσεις, όπως το άσθμα ή η αλλεργική ρινίτιδα.
- Ανεπαρκής δερματικός φραγμός: Ελαττωματικός φραγμός του δέρματος που επιτρέπει τη διείσδυση ερεθιστικών ουσιών και μικροβίων.
- Αυξημένη αντίδραση του ανοσοποιητικού: Υπερδραστήρια ανοσοποιητική απόκριση που προκαλεί φλεγμονή και ερεθισμό του δέρματος.
Συμπτώματα ατοπικής δερματίτιδας
Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο και μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Τα πιο συνήθη συμπτώματα της ατοπικής δερματίτιδας περιλαμβάνουν:- Φαγούρα (κνησμός): Είναι το πιο κοινό και έντονο σύμπτωμα, που μπορεί να γίνει αφόρητο και να επιδεινώσει την κατάσταση του δέρματος.
- Ερυθρότητα: Κόκκινες, ερεθισμένες περιοχές στο δέρμα, συχνά σε περιοχές όπως οι αγκώνες, τα γόνατα και το πρόσωπο.
- Ξηρότητα και ξεφλούδισμα: Το δέρμα γίνεται ξηρό, τραχύ και μπορεί να ξεφλουδίζει ή να σκάει.
- Φλεγμονή: Πρησμένες περιοχές του δέρματος που προκαλούν ένα αίσθημα ζεστασιάς ή καψίματος.
- Πληγές και κρούστες: Από το συχνό ξύσιμο, το δέρμα μπορεί να αναπτύξει πληγές, αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης.
- Αλλαγές στην υφή του δέρματος: Με την πάροδο του χρόνου, το δέρμα μπορεί να γίνει πιο παχύ ή λείο λόγω της συνεχούς φλεγμονής.
Διάγνωση ατοπικής δερματίτιδας
Η διάγνωση της ατοπικής δερματίτιδας βασίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση και την ιστορία του ασθενούς, καθώς δεν υπάρχει συγκεκριμένη εργαστηριακή εξέταση για τη διάγνωση. Τα βήματα περιλαμβάνουν:- Κλινική αξιολόγηση: Ο γιατρός εξετάζει τα χαρακτηριστικά του δέρματος, όπως την ερυθρότητα, την ξηρότητα και τον κνησμό, σε περιοχές όπως οι αγκώνες και τα γόνατα.
- Ιατρικό ιστορικό: Εξετάζεται η ύπαρξη τυχόν οικογενειακού ή προσωπικού ιστορικού αλλεργικών παθήσεων, όπως το άσθμα, η αλλεργική ρινίτιδα ή άλλες δερματικές αλλεργίες.
- Δοκιμές αλλεργίας: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να γίνουν εξετάσεις για να εντοπιστούν αλλεργιογόνα, τα οποία ενδέχεται να επιδεινώνουν την κατάσταση.
- Αξιολόγηση του δερματικού φραγμού: Σε ορισμένα άτομα, πραγματοποιούνται εξετάσεις για την αξιολόγηση της λειτουργίας του δερματικού φραγμού και της παρουσίας μικροβίων, ή μικροβιακών λοιμώξεων.
Τρόποι αντιμετώπισης ατοπικής δερματίτιδας
Οι θεραπείες για την ατοπική δερματίτιδα περιλαμβάνουν διάφορα φάρμακα και προσεγγίσεις για την ανακούφιση των συμπτωμάτων:- Τοπικές στεροειδείς κρέμες: Αυτές οι κρέμες βοηθούν στον έλεγχο του κνησμού και στην αποκατάσταση του δέρματος. Πρέπει να χρησιμοποιούνται σωστά, καθώς η υπερβολική χρήση μπορεί να προκαλέσει αραίωση του δέρματος ή απώλεια χρώματος.
- Χορηγούμενα στεροειδή: Για σοβαρές περιπτώσεις τα από του στόματος κορτικοστεροειδή, όπως η πρεδνιζόνη, μειώνουν τη φλεγμονή. Χρησιμοποιούνται μόνο για μικρό χρονικό διάστημα λόγω πιθανών παρενεργειών, όπως η αύξηση του σακχάρου ή γλαύκωμα.
- Αντιβιοτικά, αντιιικά ή αντιμυκητιασικά: Εάν υπάρξει μόλυνση, αυτά τα φάρμακα καταπολεμούν τη λοίμωξη και βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
- Υγρά επιθέματα: Σοβαρές περιπτώσεις αντιμετωπίζονται με την εφαρμογή στεροειδών και την περιτύλιξη του δέρματος με υγρούς επιδέσμους, συνήθως σε νοσοκομειακό περιβάλλον.
- Φωτοθεραπεία: Η φωτοθεραπεία χρησιμοποιεί υπεριώδη ακτινοβολία για τη μείωση της φλεγμονής και της έξαρσης των συμπτωμάτων. Συνήθως εφαρμόζεται όταν οι άλλες θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές.
Διαχείριση συμπτωμάτων ατοπικής δερματίτιδας
Για να καταπραΰνετε το φλεγμονώδες δέρμα και να μειώνετε τον κνησμό:- Ενυδάτωση τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα: Χρησιμοποιήστε προϊόντα χωρίς αρώματα ή χρωστικές, ώστε να διατηρήσετε το δέρμα ενυδατωμένο και να βοηθήσετε στην αποκατάσταση του δερματικού φραγμού.
- Χρησιμοποιήστε κρέμες κατά της φαγούρας: Η υδροκορτιζόνη χωρίς συνταγή μπορεί να ανακουφίσει προσωρινά τον κνησμό και να μειώσει τη φλεγμονή στο δέρμα.
- Αποφύγετε το ξύσιμο: Το ξύσιμο μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, οπότε προσπαθήστε να πιέσετε την περιοχή αντί να τη γρατσουνίσετε.
- Φάρμακα κατά της αλλεργίας ή της φαγούρας: Αντιισταμινικά, συνταγογραφούμενα είτε μη, μπορούν να μειώσουν τον κνησμό και τις αλλεργικές αντιδράσεις.
- Μπάνιο με βρώμη: Το κολλοειδές πλιγούρι βρώμης στο νερό, βοηθά στην ενυδάτωση και στην ανακούφιση από τη φλεγμονή και τον κνησμό του δέρματος.
- Φορέστε άνετα ρούχα: Αποφύγετε τα ρούχα που τρίβονται ή είναι στενά, καθώς μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα και να αυξήσουν τη φαγούρα.
- Χρησιμοποιήστε υγραντήρα: Ένας υγραντήρας προσθέτει υγρασία στον αέρα, αποτρέποντας την ξηρότητα του δέρματος που μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα.
- Σαπούνια χωρίς βαφές και αρώματα: Μη αρωματισμένα και ήπια σαπούνια είναι καλύτερα για την αποφυγή ερεθισμών και την προστασία του ευαίσθητου δέρματος.
- Μείωση του στρες: Το άγχος μπορεί να συμβάλλει στην πρόκληση εξάρσεων της ατοπικής δερματίτιδας. Συνεπώς, τεχνικές χαλάρωσης και πρακτικές ενσυνειδητότητας μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.