Τι είναι η Λεύκη;
Είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα όπου, για άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους το ανοσοποιητικό σύστημα του ίδιου του οργανισμού απενεργοποιεί ή καταστρέφει τα μελανοκύτταρα σε κάποια σημεία της επιδερμίδας. Παρότι δεν είναι κολλητική, δυστυχώς η λεύκη στιγματίζει ορισμένους ασθενείς, ειδικά όταν έχουν σκούρο δέρμα και είναι εκτεταμένη, σε εμφανή σημεία. Η λεύκη κατατάσσεται σε εντοπισμένη και γενικευμένη.
Στην πρώτη περίπτωση έχουμε μια ή και περισσότερες βλάβες χωρίς να ακολουθείται κάποιο μοτίβο. Αντίθετα, στη γενικευμένη λεύκη έχουμε μεγαλύτερη έκταση και παρατηρείται συχνά συμμετρία στον εντοπισμό των βλαβών. Η γενικευμένη και συμμετρική λεύκη έχει σαφώς χειρότερη πρόγνωση και είναι πολύ πιο ανθεκτική σε οποιαδήποτε θεραπεία. Υπάρχουν επίσης και περιστατικά με μια ενδιάμεση κατάσταση, οπού για παράδειγμα υπάρχουν μεμονωμένες βλάβες στο σώμα ή το πρόσωπο και συμμετρική λεύκη στα άκρα χέρια. Σε αυτή την περίπτωση προτείνουμε το βάρος της θεραπείας να πέσει στις μεμονωμένες βλάβες.
Ποια τα αίτια της λεύκης
Η Λεύκη είναι μια πολυπαραγοντική νόσος ενώ δεν έχουν ξεκαθαριστεί ακόμα τα αίτια της. Στην παθογένεση της λεύκης παίζουν ρόλο γενετικοί παράγοντες ενώ υπάρχει συσχέτιση και με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα όπως η θυρεοειδίτιδα. Άλλοι παράγοντες είναι βιοχημικοί, με την συσσώρευση ελευθέρων ριζών που προκαλούν οξειδωτικές 'βλάβες' στα μελανοκύτταρα. Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις έχουν βρεθεί ελλείψεις στην λειτουργία του συστήματος δράσης των μελανοκυτταρικών αυξητικών παραγόντων. Σιγουρά πάντως είναι καθοριστική η δράση των κυτταροτοξικών Τ κυττάρων του ιδίου του οργανισμού και για αυτό το λόγο αποτελούν θεραπευτικό στόχο, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και η θεωρία ύπαρξης κάποιας διαταραχής σε νευρικές απολήξεις και δυσλειτουργίας ορισμένων νευροδιαβιβαστών. Δεν είναι τυχαίο αλώστε ότι η λεύκη μπορεί να πρωτοεμφανιστεί ή να επιδεινωθεί μετά από κάποια έντονη στενοχώρια και έντονο ψυχικό στρες σε άτομα που έχουν φυσικά αυτή την ευαισθησία.
Ποια είναι τα πρώτα συμπτώματα;
Αν και μια γενικευμένη λεύκη είναι αρκετά χαρακτηριστική και εύκολη στη διάγνωση το ίδιο δεν ισχύει για μια αρχόμενη λεύκη όπου μπορεί να υπάρχει μόνο μια μικρή ή λίγες μικρές βλάβες. Καθώς η λεύκη μπορεί να προκληθεί μετά από μικροτραυματισμό του δέρματος (φαινόμενο Koebner) η περιοχή τριβής πέριξ των αγκώνων και η άκρα χείρα είναι ίσως από τις συχνότερες περιοχές πρώτης εμφάνισης. Άλλες φορές μπορεί να εμφανιστούν βλάβες με πιο λευκωπό δέρμα σε περιοχές όπου είχε γίνει έντονη έκθεση στον ήλιο.
Στη λεύκη δεν υπάρχουν συμπτώματα όπως κνησμός ή αίσθηση καψίματος και πόνος απλά το δέρμα στο σημείο της πάθησης χάνει το χρώμα του. Αυτό καθιστά την εικόνα πιο έντονη το καλοκαίρι παρά το χειμώνα λόγω της αντίθεσης με το μαυρισμένο δέρμα.
Επίσης έχει περγραφέι συσχέτιση της λεύκης με την ύπαρξη σπίλων που έχουν μια λευκή άλο (halo – φωτοστέφανο) γύρω τους. Τέλος υπάρχει συσχέτιση της λεύκης με τη θυρεοειδοπάθεια Χασιμότο αλλά και με τη Γυροεδή Αλωπεκία, με μια μικρή αύξηση στην πιθανότητα εμφάνισης ενός νοσήματος λόγω της συνύπαρξης με ένα από τα άλλα αυτοάνοσα.
Σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται ο αποκλεισμός μιας επι πολλής μυκητίασης του δέρματος (ποικιλόχρους πιτυρίαση) που είναι μια συχνή πάθηση και εμφανίζεται συνήθως στη ράχη. Επίσης σε περιπτώσεις υπαισθησίας της περιοχής πρέπει πάντα να αποκλείουμε την πολύ σπάνια πλέον διάγνωση της λέπρας που επίσης μπορεί να προκαλέσει λευκές πλάκες. Τέλος συχνά εμφανίζονται υποχρωμικές κηλίδες στα πόδια συχνότερα γυναικών μιας κάποιας ηλικίας ειδικά όταν έχουν εκτεθεί πολύ στον ήλιο κατά το παρελθόν. Αυτό δεν είναι λεύκη αλλά υποχρωμικές κηλίδες.
Ποιες περιοχές του προσώπου επηρεάζει;
Η Λεύκη στο πρόσωπο συχνότερα εμφανίζεται γύρω από τα μάτια στα βλέφαρα και γύρω από το στόμα. Το θετικό είναι ότι η λεύκη στο πρόσωπο αντιμετωπίζεται πιο αποτελεσματικά από τη λεύκη στο σώμα για άγνωστο ουσιαστικά λόγο.
Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία;
Θεραπεία για τη λεύκη υπάρχει, όμως θέλει χρόνο και είναι σημαντικό να εξηγήσουμε ορισμένα πράγματα. Καταρχάς, το πρώτο στάδιο θεραπείας είναι να σταματήσει η εξάπλωση. Στη συνέχεια στοχεύουμε στο να ΄κλείσουμε' περιοχές που πάσχουν. Η επιτυχία του δεύτερου σταδίου εξαρτάται από την έκταση και τον τύπο της λεύκης και από το χρόνο εμφάνισής της. Μια λεύκη που έχει μικρή έκταση και είναι πρόσφατη, έχει πολύ καλύτερη πρόγνωση. Σημαντική είναι επίσης η θέση των βλαβών.
Η λεύκη στο πρόσωπο αντιμετωπίζεται πολύ καλύτερα από τη λεύκη στα χέρια.
Ακόμα καλύτερη είναι η πρόγνωση ασθενών που έρχονται πριν ακόμα εγκατασταθεί η λεύκη, όταν είναι σε μια κατάσταση 'υποχρωμίας'. Σε αυτή την περίπτωση αλλά και στην εγκατεστημένη λεύκη απαραίτητο είναι να γίνουν ορισμένες εξετάσεις για άλλα αυτοάνοσα που σχετίζονται, όπως π.χ. του θυρεοειδούς.
Πρόσφατα έχει επιτευχθεί πρόοδος στην φαρμακολογία με την ανάπτυξη νέων φαρμάκων της οικογένειας των JAK inhibitors. Αυτά έχουν βρει χρήση με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην Γυροειδή Αλωπεκία, στην Ατοπική Δερματίτιδα αλλά και στη Λεύκη. Συνεπώς, στο σύντομο μέλλον στην Ελλάδα ευελπιστούμε σε νέα και πιο αποτελεσματικά φάρμακα για τη Λεύκη.
Λεύκη & TotalSkin
Η λεύκη είναι επίσης μια πάθηση που μας έχει απασχολήσει πολύ και ερευνητικά και έχουμε 4 πρωτότυπες εργασίες σε διεθνή αναγνωρισμένα περιοδικά.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=kyriaki-aroni-vitiligo
Το ερευνητικό μας ενδιαφέρον το μετατρέπουμε σε θεραπευτικά σχήματα ακολουθώντας ότι νεότερο στη διεθνή βιβλιογραφία. Παρόλα αυτά, το κυριότερο που πρέπει να τονιστεί, είναι πως η θεραπεία είναι σχεδόν πάντα χρονοβόρα και βασίζεται κυρίως στη συμμόρφωση και επιμέλεια του ασθενούς να την ακολουθήσει. Δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμα κάποιο μαγικό χαπάκι ή μηχάνημα ώστε να δώσει λύση σε μικρό χρονικό διάστημα.
Τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις, στη θεραπεία χρησιμοποιούνται επεμβατικές ή και μικροχειρουργικές τεχνικές, με τη συνοδό χρήση δραστικών ουσιών όπως το 5-FU ή και το πλούσιο σε αιμοπετάλια αυτόλογο πλάσμα (PRP), όμως είναι απαραίτητη πρώτα η σταθεροποίηση της κλινικής εικόνας.
