Οι ερπητοϊοί είναι μια οικογένεια ιών με 100 μέλη, εκ των οποίων τα 8 συναντώνται στους ανθρώπους. Αυτά είναι οι απλός έρπης (herpes simplex) 1 και 2, ο ιός του έρπη ζωστήρα και της ανεμοβλογιάς (varicella zoster), o κυτταρομεγαλοϊός, ο ιός Epstein-Barr, οι ερπητοϊοί 6, 7 και ο ερπητοϊός του σαρκώματος Kaposi. Όπως είναι αντιληπτό υπάρχουν διάφορες εκφάνσεις της προσβολής από έρπη και συνεπώς θα επικεντρωθούμε στις πιο συχνές που αφορούν το δέρμα. Με διαφορά η πιο συχνή είναι ο επιχείλιος έρπης με τις γνωστές υποτροπές του, όπως και ο έρπης γεννητικών οργάνων. Στις μεγαλύτερες ηλικίες είναι σημαντικός ο έρπης ζωστήρας που προέρχεται από τον ιό της ανεμοβλογίας.
Τι είναι ο έρπης;
Οι ιοί αυτοι έχουν DNA ως γενετικό υλικό. Μπορούν και πολλαπλασιάζονται μόνο μέσα στα κύτταρα του οργανισμού μας, χρησιμοποιώντας τον αναπαραγωγικό μηχανισμό των κυττάρων μας. Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι μετά από μια οξεία φάση εκδήλωσης πρωτογενούς λοίμωξης, μπορούν να κρυφτούν από το ανοσοποιητικό μας σύστημα και να εκδηλωθούν μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα (έτη) όταν δοθεί η ευκαιρία π.χ. από μια εξασθένηση του αμυντικού μας μηχανισμού. Τα συμπτώματα που συνήθως προκαλούν είναι φλεγμονή με κνησμό, πόνο ,ερυθρότητα και φυσαλίδες γεμάτες με τον ιό.
Ποιοι τύποι έρπη υπάρχουν και σε τι οφείλεται η λοίμωξη;
Ο απλός έρπης 1 μετά την επώαση προκαλεί στην οξεία φάση του την ουλοστοματίτιδα που εκδηλώνεται συνήθως σε βρεφική και νηπιακή ηλικία, με πυρετό, πονόλαιμο και ελκώδες ενάνθημα. Στη συνέχεια κάνει λιγότερο έντονες υποτροπές ως επιχείλιος έρπης. Ο έρπης 2 προκαλεί τον έρπη γεννητικών οργάνων, όπου πάλι η πρώτη λοίμωξη είναι εντονότερη σε συμπτώματα πόνου και ερεθισμού από τις υποτροπές. Λόγω σεξουαλικών πρακτικών μπορεί να προκληθεί επιχείλιος έρπης και από έρπη 2 και γεννητικών οργάνων από έρπη 1. Κύτταρα με τον ερπητοϊό αποπίπτουν από την περιοχή λίγες ημέρες πριν την εκδήλωση της υποτροπής και για κάποιες ημέρες μετά και μπορούν να μεταδώσουν τη λοίμωξη με την επαφή.
Ο ιός της ανεμοβλογιάς μετά τη λοίμωξη σε παιδική συνήθως ηλικία και την αντιμετώπισή της με την παραγωγή αντισωμάτων από τον οργανισμό, κρύβεται εντός του νευρικού συστήματος από τα κύτταρα άμυνας. Βρίσκεται σε μια κατάσταση λήθαργου χωρίς να πολλαπλασιάζεται και να προκαλεί φλεγμονή μέχρις ότου να υπάρξει μια πτώση της άμυνας. Αυτό μπορεί να γίνει σε μια περίοδο έντονου στρες και στενοχώριας, αλλά διευκολύνεται με το κάπνισμα και με την προχωρημένη ηλικία. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε τις περιπτώσεις ανοσοκαταστολής από τη λήψη φαρμάκων, αλλά και από παθήσεις όπως η λοίμωξη με HIV. Όταν βρει την ευκαιρία πολλαπλασιάζεται και κάνει μια εικόνα φλεγμονής σε ζώνη, πιάνοντας ένα δερμοτόμιο που νευρώνεται από το νευροτόμιο στο οποίο κρυβόταν. Δηλαδή εμφανίζεται στο τμήμα του δέρματος που εξυπηρετείται από τα νεύρα στα οποία κρύβεται. Είναι συνήθως μια περιοχή στον κορμό όπου η ανεμοβλογιά ήταν έντονη.
Δυστυχώς, ο ιός μπορεί να προσβάλει και το πρόσωπο και ιδιαιτέρως το μάτι θέτοντάς το σε κίνδυνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι η προσβολή του δερμοτομίου της άκρας ρίνας σχετίζεται με προσβολή του οφθαλμού και ακόμα και με τύφλωση. Μια τέτοια κλινική εικόνα απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση.
Ο έρπης που σχετίζεται με το σάρκωμα Kaposi προκαλεί πολλαπλασιασμό των αγγείων στο δέρμα αλλά και σε άλλα όργανα οδηγώντας σε μια χαρακτηριστική εικόνα που αποτελούσε στίγμα για ασθενείς με AIDS και ανοσοκαταστολή λόγω του HIV παλαιότερα.
Οι ερπητοϊοί 6 και 7 σχετίζονται με την εμφάνιση του αιφνιδίου εξανθήματος στα βρέφη και νήπια (roseola infantum) με έντονο πυρετό και εξάνθημα μετά τον πυρετό και της ροδοχρόου πιτυρίασης σε ενήλικες συνήθως. Αυτό αν και θορυβώδες ως εξάνθημα δεν έχει συνήθως συμπτώματα και επιπλοκές. Όμως σε περίπτωση που διαγνωσθεί σε έγκυο πρέπει να συμβουλευτεί τον γυναικολόγο της καθώς έχουν αναφερθεί επιπλοκές στην κύηση.
Πώς αντιμετωπίζεται και γιατί να εμπιστευθείτε τους ειδικούς του Totalskin;
Ο ιός αυτός αν αφεθεί συνήθως κάνει τον κύκλο του προκαλώντας όμως φλεγμονή και πόνο. Η φλεγμονή προκαλείται από και παράλληλα οδηγεί το ανοσοποιητικό να δημιουργήσει αντισώματα εναντίων του ιού και να τον αντιμετωπίσει, χωρίς όμως να τον εξαλείψει αποτελεσματικά. Τα συμπτώματα περνούν και ο ιός κρύβεται ξανά. Δυστυχώς, αν αναπτυχθεί σε επικίνδυνο σημείο μπορεί να προκαλέσει οφθαλμικές διαταραχές, προσωπική παράλυση ακόμα και εγκεφαλικές διαταραχές, συνήθως σε βρέφη, ως σπάνιες επιπλοκές. Πιο συχνά ο έρπης ζωστήρας αφήνει έντονο πόνο στην περιοχή που είχε προσβάλει ακόμα και μήνες μετά την αποδρομή του, ως μεθερπητική νευραλγία. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό οδηγεί άτυχους ασθενείς σε ειδικά ιατρεία πόνου για την αντιμετώπισή του. Είναι συνεπώς σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή της λοίμωξης των ερπητοϊών.
Τα φάρμακα που έχουμε για την αντιμετώπιση των ερπητοϊών 1 και 2 καθώς και του έρπη ζωστήρα είναι πολύ αποτελεσματικά, ιδιαιτέρως όταν δοθούν στις πρώτες 72 ώρες από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Μιλάμε κυρίως για από του στόματος θεραπεία, ενώ στις βαριές λοιμώξεις με έρπη απαιτείται ενδοφλέβια αγωγή. Τα φάρμακα ουσιαστικά εμποδίζουν τον πολλαπλασιασμό του ιού δίνοντας την ευκαιρία στον οργανισμό μας να φτιάξει αντισώματα. Επίσης, μειώνουν δραστικά την πιθανότητα επιπλοκών από τους ιούς αυτούς. Στο ιατρείο μας, πέραν της έγκαιρης αναγνώρισης, διάγνωσης και αντιμετώπισης της λοίμωξης φροντίζουμε ώστε το θεραπευτικό πρωτόκολλο να προλαμβάνει τις πιθανές βακτηριακές επιμολύνσεις των εξανθημάτων του έρπη, που λόγω των φυσαλίδων που σπάνε, αφήνουν εκτεθειμένο το δέρμα στο περιβάλλον.
Δίνονται επίσης οδηγίες για μείωση και αντιμετώπιση του πόνου, περιορισμού της διασποράς και μετάδοσης, ενώ γίνεται παράλληλα προσπάθεια τόνωσης του ανοσοποιητικού και μακροπρόθεσμης μείωσης των υποτροπών. Τα τελευταία χρόνια έχει κυκλοφορήσει ένα αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του έρπη ζωστήρα για ηλικιωμένα άτομα, ενώ γίνονται προσπάθειες ανάπτυξης εμβολίων και για τον απλό έρπη.
