Τι είναι η ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα);
Η ατοπική δερματίτιδα είναι μια μορφή εσωτερικής αλλεργίας που εκφράζεται στο δέρμα και χαρακτηρίζεται από φαγούρα. Πολύ συχνά τα άτομα που έχουν αυτή τη δερματοπάθεια έχουν οι ίδιοι ή οι συγγενείς τους ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα, άσθμα. Σχετίζεται με αύξηση του δείκτη IgE στο αίμα, ενώ το μέγεθος της αύξησης είναι ενδεικτικό της βαρύτητας αλλά και της πρόγνωσης.
Ατοπική Δερματίτιδα – Συμπτώματα
Η ατοπική δερματίτιδα έχει ένα φάσμα από απλή ξηρότητα δέρματος μέχρι εκτεταμένη ερυθρότητα με σχηματισμούς φυσαλίδων, απολέπιση και έντονο κνησμό. Πιο συχνά προσβάλλει περιοχές το εσωτερικό των αγκώνων στα χέρια και των γονάτων στα πόδια. Η εικόνα και η αίσθηση πως το δέρμα 'φλέγεται - ζεματάει' οδήγησε άλλωστε στη χρήση του όρου έκζεμα.
Είναι η πιο συχνή δερματοπάθεια που συναντάμε στο ιατρείο σε παιδιά από τη βρεφική έως και την προεφηβική ηλικία. Συνήθως στην εφηβεία υποχωρεί, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις συνεχίζει και στην ενήλικο ζωή. Η ατοπική δερματίτιδα του ενήλικα μάλιστα μπορεί να είναι από τις πιο επίμονες δερματοπάθειες και να απαιτεί χρόνια θεραπεία.
Εκτός από την ύπαρξη φλεγμονής, ένα κύριο χαρακτηριστικό της είναι η παρουσία ενός 'ελλείμματος' στο φραγμό της επιδερμίδας. Αυτός ο φραγμός (barrier) προστατεύει την επιδερμίδα και αποτελείται από πρωτεΐνες και λιπίδια και για αυτό τα συχνά πλυσίματα, ειδικά με σκληρά σαπούνια, επιδεινώνουν την πάθηση.
Αυτός είναι επίσης ένας από τους λόγους που η χρήση κορτιζονούχων κρεμών πρέπει να είναι περιορισμένη, καθώς η εκτεταμένη χρήση των σκευασμάτων αυτών αδυνατίζει ακόμα περισσότερο τη λειτουργία του φραγμού, οδηγώντας σε πιο συχνές υποτροπές και rebound μετά τη διακοπή τους. Επίσης, συχνά το ερεθισμένο δέρμα αποικίζεται από παθογόνα μικρόβια και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η κορτιζόνη μειώνει την άμυνα του οργανισμού στα σημεία που χρησιμοποιείται.
Ατοπική Δερματίτιδα – Θεραπεία
Είναι λοιπόν απαραίτητο να δοθεί μια ολοκληρωμένη θεραπεία με πιθανές αλλαγές στη διατροφή αλλά και στη συμπεριφορά, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι υποτροπές και να είναι λιγότερο έντονες, οι τυχόν εξάρσεις. Πάντα όμως πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν το νεαρό της ηλικίας του ασθενούς, την ευαισθησία του δέρματος, καθώς και τη δυνατότητα συμμόρφωσης. Για το λόγο αυτό τα θεραπευτικά μας σχήματα δεν περιορίζονται σε μια απλή 'κρεμούλα' αλλά και δεν επιβαρύνουν τον οργανισμό βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα.
Στη συνέντευξη με τον ασθενή αναδεικνύουμε και αποκλείουμε τροφές που μπορεί να προκαλούν εξάρσεις ενώ προσθέτουμε συμπληρώματα διατροφής που προάγουν τη λειτουργία του φραγμού του δέρματος. Κατά κανόνα αποφεύγουμε τα συχνά πλυσίματα και χρησιμοποιούμε ήπια σαπούνια με συστατικά που αφήνουν το δέρμα λιγότερο ξηρό. Τέλος, αποφασίζουμε από κοινού μια φαρμακευτική αγωγή που δεν οδηγεί σε rebound ή σε επιβάρυνση της υγείας του ασθενούς.
